Joepie, we gaan van Regenland naar Zonneland (en komen
misschien terug in het Uitgedroogde Land?). Wat nemen we mee? Boeken uiteraard,
maar welke. In onze boekenrubriek krijg je twee maanden suggesties. Vakantie
kan handig zijn om even stil te staan bij jezelf, je relatie met de natuur te
herijken en intussen te genieten van taal. Ook aan de (taal)spelliefhebbers
werd gedacht.
Rik Van Puymbroeck,
Treurwil, Bezige Bij, 2023
"Ken jezelf", schreef Tinneke Beeckman. Wat deed
Rik? Hij zocht en onderzocht, hij trok op pad en verbleef, hij praatte en
confronteerde, hij beleefde en ervoer, hij onderging en initieerde, hij schreef
en schreef en tot slot pleisterde en polijstte hij. De auteur vond zichzelf:
Rik. "Als de drang om smart te delen al te groot wordt, ga je daar
begrijpelijk van schrijven": een zin die Rik Van Puymbroeck ooit bij
Herman de Coninck ontmoette en graag citeert. Rik schreef een boek, een boek
genaamd Treurwil. Een nieuw woord voor je als wil blijven treuren, als je de
doden niet wil loslaten. Een vriend van hem maakte er een werkwoord van,
“treurwillen”. Treurwil is een woord dat zonder meer een plaats verdient in
‘Het Grote Ontbreekwoordenboek’ van Rick De Leeuw en Ruud Hendrickx.
Rik Van Puymbroeck is journalist, werkte voor diverse
kranten en schrijft vandaag hoofdzakelijk voor De Tijd. Dagelijks maakt hij een
artikel onder de titel "Nergens zonder weg", met een markante foto en
één kanttekening over ‘de kleine dingen des levens’. Zoals hij zelf schrijft:
“we keken mee en deelden een gedachte” (Nergens zonder weg in Oostende, De
Tijd, 15 december 2023). Daarnaast vind je boekbesprekingen en interviews
waarin hij telkens ook een inkijk in zijn eigen leven gunt. Zijn appartement is
een boekenresort, stapels & stapels, veeleer chaotisch dan geordend. Als
taalliefhebber, zeker ook van de Franse taal die hij adoreert, refereert hij
graag naar Cees Nooteboom, Remco Campert, Connie Palmen en Herman de Coninck,
althans als hij hun boek (terug)vindt.
Hij beschrijft eenvoudige, moeilijk te beschrijven emoties.
Rouw, verlies, … Schroom heeft hij opgeborgen, althans na een lange moeizame
strijd. Het boek is autobiografisch, openhartig en authentiek. Als begenadigd
verteller en gedreven interviewer weet hij dat je indringende vragen moet
stellen, vragen die hij in het boek aan zichzelf voorlegt, en dan schuifelt
hij. Wat hem voortdurend treft, is de
wijze en de snelheid waarmee rouw onder de mat geveegd wordt. Jammer, want
verlies van dierbaren laat je nooit los en bepaalt mee hoe je in het leven
staat. Juist daarom verkiest hij om een woord toe te voegen aan ‘Den Dikken’,
namelijk “treurwil”. Speels zoals enkel een bekwaam auteur kan zijn, legde hij
diverse verbanden tussen treurwil en treurwilg, hier en elders, vroeger en
later, afstervend en opgroeiend. Rouw is rauw.
https://www.debezigebij.nl/boek/treurwil/
Bregje Hofstede,
Bergje, een wandeling, Van Oorschot, 2020
Velen bekijken het leven als een ongeordende collectie
herinneringen, ervaringen en dromen. Herinneringen worden ons soms opgedrongen,
zoals bijvoorbeeld naar aanleiding van het verlies van een dierbare. Opdat er
ook voldoende leuke herinneringen in ons geheugen geborgen zijn, is het
aangewezen ze te maken, iets speciaals te doen zodat een leuke activiteit nooit
helemaal verdwijnt. Of nog: gebruik maken van de selectiviteit van je geheugen,
om leuke ervaringen definitief verankerd te houden.
Bregje Hofstede heeft één herinnering uitgediept in een
boek, of liever, een uitermate klein boekje — 15 x 11 cm, 80 pagina’s. Het past
haast in een borstzak van een hemd. Het onderwerp is één uitgerafelde
herinnering aan een vakantieberg, en ook aan een berg vakanties, want het was
een ritueel van haar kindertijd om met de familie jaarlijks naar die ene berg
op vakantie te trekken (nee, niet de Mont Ventoux!). Ze adoreert de berg, ze verafgoodt hem zowaar
en kent er bijna menselijke eigenschappen aan toe. Bovenal verlangt ze
voortdurend en intens naar de berg. Als volwassen vrouw keert ze terug, met een
anonieme vriend die in het verhaal bewust geen identiteit heeft, wat het contrast
met de berg op scherp stelt. Een boekje over herinneringen, onbewuste
verlangens, natuur en actuele ervaringen. Als een knap auteur een klein boekje
schrijft, weet je vooraf dat er geen woord te veel in staat. Zalig.
https://www.vanoorschot.nl/oorshop/bergje/
Paolo Cognetti,
Beneden in het dal, Bezige Bij, 2024
Het nieuwste boek van Paolo Cognetti, Beneden in het dal, is
een boek voor Cognettilovers. Je kan er als een sneltrein doorheen razen en na
twee uur “uit” roepen ... maar dan heb je er niets van begrepen. Cognetti
polijst zijn taal, laat graag stiltes vallen in de tekst, en doet de lezer
meegenieten van zijn dwalende gedachten terwijl hij de natuur op zich laat
inwerken. Zijn verhaal is net zoals een waterloop, meanderend, kabbelend, nu
eens vermeerderend tot een plotse stroomversnelling, om dan wat verderop een
onverwachte poel te vormen: tijd voor verpozing. Zijn kracht zit in de
verbinding tussen natuur en mens, zowel in de verhaallijn als in delen van de
natuur. Stilte, ondergronds sluimerend vuur in een bos, woekerend onkruid:
telkens suggereert hij dat één van zijn figuren zich karakterieel gedraagt
zoals de natuur.
Het verhaal is eenvoudig: twee broers groeien op en
verliezen elkaar uit het oog. Na de dood van hun vader wil één van beiden de
ouderlijke bergwoning kopen en vraagt zijn broer om vanuit Canada even terug te
keren voor de formaliteiten. Het weerzien legt ook de verschillen bloot. En,
zoals gewoonlijk in boeken en in de werkelijkheid, kunnen mensen uit elkaar
groeien en is de afloop niet altijd voorspelbaar.
https://www.debezigebij.nl/boek/beneden-in-het-dal/
Rick de Leeuw en Ruud
Hendrickx, Het grote ontbreekwoordenboek, Pelckmans, 2023
Het motto is eenvoudig: eerst praten, dan schrijven. Het
boek is ontsproten aan een radioprogramma (Nieuwe feiten, op Radio 1) waarin
het auteursduo op zoek gaat naar nieuwe woorden. Het stramien is telkens
hetzelfde: Rick vertelt een situatie waarvoor nog geen Nederlands woord
bestaat, ze vragen de luisteraars suggesties en een week later leggen ze een
vijftal voor ter beoordeling, waarna uiteindelijk één suggestie gekozen wordt.
Een voorbeeld: iemand telefoneert een persoon, die neemt
niet op, merkt iets later dat zij/hij gebeld werd, belt terug, maar dan neemt
de eerste persoon niet op. Gevolg: gesakker met gsm’s en gesprekken tussen antwoordapparaten.
Hoe omschrijf je zo’n situatie met één woord in het Nederlands? De
geselecteerde suggesties waren: synchrofonéren, spiegelbellen, heen-en-weren,
rinkelpingpong, doodhoornstraatje, bermudabellen en kaatsgesprek. Daarna start
de evaluatie waarbij Ruud Hendrickx, hoofdredacteur van de Dikke Van Dale,
cruciaal is. De voorstellen worden geanalyseerd en besproken. Er werd gekozen
voor … kaatsgesprek. Je vindt een veertigtal ontbreekwoorden. Voor velen
herkenbare situaties kan je met een quiz beslechten.
https://www.pelckmansuitgevers.be/het-grote-ontbreekwoordenboek.html#gref
verscheen op de site van BBL op 28 juni 2024
https://www.bondbeterleefmilieu.be/artikel/vier-vakantieboeken-van-regen-tot-zonneschijn
