zondag 3 oktober 2021

De uitvinder van de natuur

 Andrea Wulf





In 2015 verscheen “De uitvinder van de natuur, het avontuurlijke leven van Alexander von Humboldt”, geschreven door Andrea Wulf, in 2016 de Nederlandse vertaling. Het boek viel veelvuldig in de prijzen.

Von Humboldt was hoogbegaafd en had een schier onuitputtelijke energie. Hij was bemiddeld, had rechtstreekse toegang tot vele invloedrijke personen en besluitvormers, hij was erg doelgericht en doortastend, en had het hart op de goede plaats. Von Humboldt was naar de Chimborazo gereisd, een vulkaan in Ecuador, iets hoger dan 6 000 meter. Naar verluidt geraakte hij tot 5 917 meter. Opvallend is het resultaat: von Humboldt maakte een tekening, en legde een relatie tussen allerlei abiotische en biotische elementen. Het werk van al zijn voorgangers, en wellicht was Linnaeus de meest opvallende, resulteerde in tabellen, lijsten, taxonomieën, of nog andere opsommingen. Von Humboldt legde relaties tussen bijvoorbeeld de hoogte van de berg en de plantengroei, maar ook temperatuur en luchtdruk, en uiteraard tussen de planten onderling. Eens beroemd en geroemd gingen nog meer deuren open voor de man. Hij ging er prat op om met de president van de Verenigde Staten, Thomas Jefferson aan tafel te hebben gezeten.

Von Humboldt ervoer dat een politicus beslist wat hij met het advies van een wetenschapper doet. Voor von Humboldt was dit vreemd, hij was namelijk gewoon dat hij velen kon overtuigen van zijn inzichten en dat die inzichten dan ook omgezet werden in beslissingen. Nee, von Humboldt mocht tegen slavernij zijn, Jefferson was en bleef voor. De gelijkenis met de actuele natuur- en milieucrisis is voor de hand liggend. Zolang het maar niet gaat over hoe onze economie moet draaien, word je beluisterd. Als von Humboldt één van de cruciale pijlers, namelijk goedkope arbeidskrachten, niet enkel in vraag stelt, maar ook aangeeft dat dit niet kan, wordt hij terzijde geschoven. Von Humboldt was ook één van de eerste wetenschappers die een door de mens veroorzaakte klimaatverandering te berde bracht.

Andrea Wulf leverde een ronduit schitterende biografie af. Knap geschreven, een onvoorstelbaar aantal bronnen uitgevlooid, von Humboldt achterna gereisd, en vooral een knap verhaal met een heldere boodschap. Hij plaatste als eerste natuur op de agenda van vele politici. Hij bezat een onuitputtelijke energie, nam steeds initiatief en had oog voor het geheel. En als uitmuntend wetenschapper durfde hij het politieke toneel betreden, uitermate bekommerd om natuur en milieu.

https://www.atlascontact.nl/boek/de-uitvinder-van-de-natuur/


De tekst werd gepubliceerd door BBL op 1 oktober 2021

https://www.bondbeterleefmilieu.be/artikel/5-decennia-milieubeweging-5-boeken