De Hertenman, zeven jaar overleven in het wild
Geoffroy
Delorme
De tekst verscheen op de site van BBL op 14 februari 2022.
“Ik moet niet proberen mijn lichaam te dwingen, want dat
werkt niet. Het bos is goed noch slecht, het noopt je alleen voortdurend jezelf
opnieuw uit te vinden.” Een ervaren psycholoog aan het woord? Nee, Geoffry
Delorme in zijn ontwapenende boek “Hertenman”. Over zijn belevenissen tijdens
zeven jaar onderdompeling in een Noord-Frans bosgebied (Normandië).
De aanleiding is treffend. Bij een verplichte zwembeurt met
de school wil de zesjarige Geoffry niet in het zwembad. De grote waterpartij
boezemt hem angst hij. Hij wordt er in gegooid, ervaart een trauma en belandt
als gevolg hiervan in thuisonderwijs. Wat volgt, is een geleidelijke isolatie
en vervreemding van andere kinderen en zijn medehuisbewoners. Geleidelijk zoekt
hij de natuur op, vooral ’s nachts. Hij staat open voor nieuwe ervaringen,
leert verschil in geuren, smaken, kleuren, beelden en geluiden. In de naweeën
van zijn pubertijd ervaart hij intens hoe moeizaam hij kan functioneren in de
“normale maatschappij”.
Hij vertelt over hoe hij leeft, welke planten hij eet, hoe
hij zijn vitamine C-voorraad op peil houdt, voedsel droogt en voorraden
aanlegt, welke kleding hij draagt en waarom. Twee zaken zijn voor hem
belangrijk. Ten eerste: je moet op vele plaatsen droog hout verzamelen, in
kleine stapels. Op elk moment kun je je dan, meestal ’s nachts (een beetje)
verwarmen en vooral drogen. Ten tweede, je slaappatroon wijzigen. ’s Nachts is
er veel meer activiteit in het bos dan overdag. Je neerleggen en slapen leidt
makkelijk tot onderkoeling, maar ook word je een speeltje voor everzwijnbiggen.
Van de reeën leerde hij om diverse malen kort te dutten of te slapen in een
periode van 24 uur. Zo riant mogelijk ontbijten en dan wat rusten, opnieuw eten
en rusten enz. Geleidelijk ebt zijn verlangen naar energierijke maaltijden,
warm bad, sauna, … weg. Enkel batterijen voor zijn fototoestel en vooral
lucifers dwingen hem om sporadisch inkopen te doen.
Hij is erg nieuwsgierig naar de reeën en probeert ze
voortdurend te volgen en te imiteren, bijvoorbeeld in zijn zoektocht naar
voedsel. Hij zoekt uitermate geduldig contact door hun interesse te wekken.
Geleidelijk dringt hij beter tot hen door en wordt hij toegelaten in hun leven.
Hij is uitermate gelukkig wanneer hij erin slaagt een ree geborgenheid te
bieden en te aaien, en nog gelukkiger wanneer de rollen omgekeerd worden. Hij
leert de reeën om te gaan met de jacht en beschouwt de dieren als zijn gelijke.
Hij gebruikt voor vele handelingen menselijke termen, dicht ze menselijke
emoties toe (terneergeslagen, wanhoop, tevreden, vertrouwen) en menselijke
gedachten. Hij vertelt ook zijn belevenissen en emoties aan de reeën. Hij flirt
met de grens tussen een wild dier en een huisdier.
Voor een rationeel lezer is het boek een uitdaging, zeker
met merkwaardige zinnen als “ik voel de wortels bewegen onder mijn voeten”.
Voor een lezer die zich open stelt, is de waardering die hij krijgt van de
reeën heel bijzonder. Wat het meest raakt, is de oprechtheid. Geoffroy focust
op zijn emotie, hoe comfortabel hij zich in het bos voelt, hoe hij respect
geeft en krijgt van de andere bosbewoners, eerst schuchter, dan afwachtend, en
geleidelijk, héél geleidelijk krijgt hij toegang tot hun “zijn”. Toch kan hij
zijn afhankelijkheid van de mensenmaatschappij niet uitsluiten: zowel
functioneel, voor voedsel, kleding en materiaal, als qua zingeving. Uit de
maatschappij stappen, zoals kloosterlingen doen, of eruit gezet worden, zoals
gedetineerden, krijgt juist zin vanwege die (afgesloten) maatschappij.
Een merkwaardig en uniek boek. De combinatie van sneeuw en
vorst, met intense kou en gebrek aan voedsel, dwingen hem om een punt te zetten
achter zijn bosleven. Hij kiest voor een rol als woordvoerder van de reeën. Hij
vertelt zijn ervaringen, legt uit hoe de mens de reeën bedreigt: met bosbeheer,
jacht, bouw, verkeer, lawaai, recreatie. Hij toont, met tekst en foto’s, de
schoonheid van hun leven.
Nu is er ook een boek, met 26 verhalen geschreven vanuit een
oprecht gevoel, verteld in een luie zetel, genoteerd door een geduldig
notulist. De verhalen zijn niet voorzien van plaatsnamen en tijdstippen,
hooguit een seizoen. Wie op zoek is naar survivaltips moet het hele boek lezen,
maar ook die tips komen alleen aan bod als ze passen in het verhaal. Ook de
redactie, met een beperkte woordenschat, weerspiegelt zeven jaar isolement. Dat
leidt tot merkwaardige, ietwat misantrope uitspraken zoals “om gelukkig te
leven moet je verborgen leven”.
https://www.vbkbelgie.be/boek/de-hertenman/
