Eric Luiten, Fred Feddes, Yttje Feddes, e.a., fotografie Jeroen Bosch, Daphne de Bruijn e.a.
In Athene en Londen is het een toeristische attractie, de
wisseling van de wacht. Zo krijgt een oude, militaire traditie een nieuwe
functie. Uitgeverij Blauwdruk bracht vorig jaar een boek uit met die traditie
als titel, hier alluderend op de nieuwe functie van een oude fortengordel. De
fortengordel rond Antwerpen is klein bier met wat je in West-Nederland vindt.
De Hollandse Waterlinies omvatten een honderdtal forten. Deze landverdediging
is een unieke Nederlandse uitvinding waarmee ze op ingenieuze wijze de
laaggelegen landerijen gecontroleerd onder water zetten zodat er tijdelijk een
onbevaarbaar en ondoorwaadbaar moeras ontstaat. Het systeem werd aangelegd in
de negentiende en begin twintigste eeuw, maar werd nooit gebruikt. En dan? Een
wisseling van de wacht is dan een oplossing.
‘Wat fascineert in de Waterlinies is het subtiele samenspel
tussen de eenheid van het militaire systeem en de verscheidenheid van het
Hollandse cultuurlandschap. In die wisselwerking schuilt de ruimtelijke
essentie van de Waterlinies’, lezen we. Inspirerend is de wijze waarop in
Nederland werd omgegaan met het fortensnoer. Er werd steevast ruimte geboden
aan lokale initiatieven, zoals een ontmoetingsplaats voor wandelaars en
fietsers, een café, een artistieke toets, …. Daarbij werd het geheel nooit uit
het oog verloren en stonden de ruimtelijke kwaliteiten steeds voorop. Net nu
bv. de Kleine Nete met vele kleine ingrepen wordt aangepakt, kan het boek
inspirerend zijn voor het Vlaamse ruimtelijke beleid. Naast de algemene verhalen
brengt het boek elk individueel fort mooi in beeld. Knap aan het boek is de
artistieke toets (eigen aan het huis). De schitterende dronefoto’s zijn
ongetwijfeld een meerwaarde.
https://www.uitgeverijblauwdruk.nl/wisselingvandewacht/
de tekst verscheen op de site van BBL op 9 juni 2023
