Maja Lunde
Confronterend.
Volgens de uitgever is Maja Lunde (1975) “de meest
succesvolle Noorse auteur van haar generatie, werden haar boeken vertaald in
meer dan veertig talen en zijn er meer dan 2,5 miljoen verkocht. Het boek is
het tweede uit een klimaatkwartet. Het boek werd genomineerd voor de
prestigieuze Noorse Bokhandlerprisen”.
Inhoudelijk is het helder, klimaatverandering is het
onderwerp. Wetenschappelijke artikelen beschrijven temperatuurstijgingen op
lange termijn. Zoals van wetenschappers kan worden verwacht (en geëist)
beschrijven ze dat neutraal en abstract. Een auteur van een roman gebruikt
andere technieken. Beeld en taal maken de voorspellingen concreet en tastbaar.
Als lezer voel je de wijzigingen. Een treffend voorbeeld vind je aan het einde
van het boek. Een vader en zijn dochter kijken uit naar een (immense) regenbui.
Omdat ze uitblijft, spelen ze samen in een uitgesponnen gesprek het begin van
een regenbui na. Pijnlijk.
Je leest ongeveer alles wat de wetenschappers beschrijven,
geen water, branden, migratie van mensen, conflicten over natuurlijke
hulpbronnen, strijd om te overleven, sterven van dorst of door brand (water kan
je maar één keer verbruiken), … Water staat centraal in het boek, zonder water
is overleven lastig. De hoofdfiguur werkt(e) in een ontziltingsbedrijf, een
bedrijf dat dus zoet water als “afvalproduct" heeft. Bovendien is hij technisch
onderlegd en creatief. Beide komen van pas als je ook in moeilijke omstandigheden nog nieuwe
mogelijkheden uit te putten om aan water te geraken.
Het verhaal speelt zich in Noorwegen (2017) en in
Zuid-Frankrijk (2041). Beide verhalen worden aan elkaar geknoopt met een boot.
Inhoudelijk wordt een lokale strijd om water in Noorwegen (bouw van een dam,
vernietiging van een waterval, productie van elektriciteit) verknoopt met
vluchtelingen voor oprukkende (klimaat)branden in Frankrijk. Het centrale
knooppunt in het verhaal is een boot. Ze wordt gebruikt als zeilboot vanuit
Noorwegen naar Zuid-Frankrijk, een laat sluitstuk van een uitgesponnen
familiedrama. In het andere verhaal is de boot een toevluchtsoord. De boot
brengt woede en hoop samen. Je leest telkens één deeltje van elk verhaal. Stap
voor stap wordt de verbinding sterker. En, zoals Johan Cruijff ons leerde “elk
nadeel hebt een voordeel”.
Het zijn concrete ervaringen, dus geen cijfers en tabellen,
wel mensen van vlees en bloed. Mensen hebben relaties, en die zijn bijna altijd
grijs. Je leest dus over onderhuidse spanningen, uitspattingen, teleurstelling,
spijt, drang, echtscheidingen, verlies, abortus, affectie, aandacht,
onzekerheid, …Als je graag concreet ervaart hoe dramatisch klimaatverandering
op ons leven kan inhakken, is het een goed boek. Als je behoefte hebt aan een
mentale opkikker lees je best een ander boek. Zelfs een glas wijn helpt niet om
de neerslachtige toon te verdrijven. Of dit onterecht is, dat is een ander
verhaal.
https://www.awbruna.nl/boek/romans/maja-lunde/het-einde-van-de-oceaan/
