Dirk Lauwaert
"De sereniteit van het mededogen tegenover de passie van de verontwaardiging. Een opruiende passie, geen contemplatieve deugd." Dit is Dirk Lauwaert ten voeten uit. Hij gebruikt een uitermate compacte gebalde taal; bijna elke zin is gelijktijdig een rake typering en biedt ruimte voor invulling. Hij biedt prikkels ter overpeinzing en neemt bovendien pittige standpunten in zoals ‘kunst leeft bij de gratie van zijn context’ – dus zijn musea slechts een beschamende nooduitgang – of ‘kunst als steen in een vijver’, en ga zo maar door… Scherpe standpunten innemen levert je uiteraard niet enkel vrienden op.
Dirk Lauwaert overleed in 2013. Hij werd geveld door
hersentumor en maar schreef er eerst nog een essay over, De Niet Meer Gezonde
Man. Het boek Zelfportret bevat vijf essays, eerder verschenen in
cultuurtijdschrift De Witte Raaf. In de inleiding omschrijft Bart Meuleman dit
essay als ‘genadeloos’, omdat Dirk Lauwaert troost afwijst als vernederend. Het
essay schetst Lauwaert als feilloos analyticus, met schitterende
taalbeheersing, en indringende en erg beklemmende gedachten. Je vindt vijf
autobiografische essays over zijn grootouderlijk huis (‘Geborgenheid’), zijn
vader (‘Pijnlijke afstand’), liefde (‘Intimiteit’), zijn kleerkast (‘Vorm en
betekenis’) en tot slot zijn ziekte (‘Verwoesting’).
Wie is Dirk Lauwaert? Een artistiek puzzelaar? Een
verbinder? Een alleskunner? Een schrijvende en docerende veelvraat? Iemand die
niet gehinderd wordt door artificiële artistieke grenzen en spontaan hopt van
film over taal naar beeldhouwwerk en schilderkunst, … Vooral dat laatste valt
op: zijn brein schiet met een duizelingwekkende snelheid naar vele
uithoeken. Een bezoek aan kledingwinkel
doet tientallen filmscènes door zijn hoofd flitsen en brengt hem in enkele
lijnen naar het keizerlijke van Romy Schneider, naar Brigitte Bardot, Audrey
Hepburn en Julie Andrews om dan wat
verderop bij Rubens te belanden. Lauwaert is een gedachtenstapelaar. Hij is
steeds intens toegewijd en koestert zijn taal. Scharrel wat moed bij elkaar,
zet je geest open, begin er aan en ontdek.
