donderdag 9 november 2017

Levend landschap

Levend landschap, manifest voor stad en platteland




H. Teerds en J. van de Zwart

Een sterke stelling, landschap als deel van de stedelijke openbare ruimte, die kan bijdragen aan de vorm en de inhoud van het landschap in de (nabije )toekomst.

Jaren geleden formuleerde Han Lörzing voor een boek de titel “De angst voor het nieuwe landschap” (1982), een treffende illustratie van de terughoudendheid die velen hebben om een landschapspatroon te wijzigen. Maar naast die patronen zijn er ook processen. De auteurs publiceerden een manifest, een stellingname. Juist omdat een manifest ontstaat uit onvrede hebben ze intens overlegden gediscussieerd, hun keuzen onderbouwd en getoetst. Diverse landschapsspecialisten komen aan bod en hun manifest werd getoetst aan de ontwikkelingen in zeven projecten.

Stad en platteland hebben steeds een wederzijdse afhankelijkheid gekend, en toch zijn de verschillen opmerkelijk (zie bv. https://jvdboek.blogspot.com/2019/11/de-hongerige-stad.html). Niet toevallig betekent het woord ‘country’‘that which is not the city’ en werd afgeleid van het Latijnse woord ‘contrast’. De auteurs stellen dat we het landschap niet enkel in mentale zin maar ook en vooral in ruimtelijke zin moeten zien als een nieuwe stedelijke openbare ruimte, of nog als “publiek domein”. Net zoals stedelijke ruimte publiek zijn, is ook het platteland publiek. Een voorbeeld: het oude wegenpatroon van de eigenaars/gebruikers/beheerders is niet meer functioneel voor de huidige eigenaars/beheerders, maar wenselijk voor de stedelijke gebruikers, of nog het platteland als weekendspeeltuin voor de stedelingen.

Als je graag gedachten leest over identiteit, nabijheid, concentratie, creativiteit, contemplatie, concentratie, openheid, rust, stilte, perspectief, globalisering, … dan is dit een verpozend boek. Verwacht wel geen éénduidig antwoord!Wetenschappers verkiezen wellicht de zakelijkheid, volledigheid en de nuanceringen waarmee Hans Leinfelder in 'Open ruimte als publieke ruimte: dominante en alternatieve planningsdiscoursen ten aanzien van landbouw en open ruimte in een (Vlaamse) verstedelijkte context' de zaak aanpakte.

Uitgave van SUN. SUN maakt inmiddels deel uit van Boom.

https://www.bua.nl/over-ons/historie

https://www.standaardboekhandel.be/p/levend-landschap-9789461051806

 

2012, geactualiseerd