Levend landschap, manifest voor stad en platteland
H. Teerds
en J. van de Zwart
Een
sterke stelling, landschap als deel van de stedelijke openbare ruimte, die kan
bijdragen aan de vorm en de inhoud van het landschap in de (nabije )toekomst.
Jaren
geleden formuleerde Han Lörzing voor een boek de titel “De angst voor het
nieuwe landschap” (1982), een treffende illustratie van de terughoudendheid die
velen hebben om een landschapspatroon te wijzigen. Maar naast die patronen zijn
er ook processen. De auteurs publiceerden een manifest, een stellingname. Juist
omdat een manifest ontstaat uit onvrede hebben ze intens overlegden
gediscussieerd, hun keuzen onderbouwd en getoetst. Diverse
landschapsspecialisten komen aan bod en hun manifest werd getoetst aan de
ontwikkelingen in zeven projecten.
Stad en
platteland hebben steeds een wederzijdse afhankelijkheid gekend, en toch zijn
de verschillen opmerkelijk (zie bv. https://jvdboek.blogspot.com/2019/11/de-hongerige-stad.html).
Niet toevallig betekent het woord ‘country’‘that which is not the city’ en werd
afgeleid van het Latijnse woord ‘contrast’. De auteurs stellen dat we het
landschap niet enkel in mentale zin maar ook en vooral in ruimtelijke zin
moeten zien als een nieuwe stedelijke openbare ruimte, of nog als “publiek
domein”. Net zoals stedelijke ruimte publiek zijn, is ook het platteland
publiek. Een voorbeeld: het oude wegenpatroon van de
eigenaars/gebruikers/beheerders is niet meer functioneel voor de huidige eigenaars/beheerders,
maar wenselijk voor de stedelijke gebruikers, of nog het platteland als
weekendspeeltuin voor de stedelingen.
Als je
graag gedachten leest over identiteit, nabijheid, concentratie, creativiteit,
contemplatie, concentratie, openheid, rust, stilte, perspectief, globalisering,
… dan is dit een verpozend boek. Verwacht wel geen éénduidig
antwoord!Wetenschappers verkiezen wellicht de zakelijkheid, volledigheid en de
nuanceringen waarmee Hans Leinfelder in 'Open ruimte als
publieke ruimte: dominante en alternatieve planningsdiscoursen ten aanzien van
landbouw en open ruimte in een (Vlaamse) verstedelijkte context'
de zaak aanpakte.
Uitgave
van SUN. SUN maakt inmiddels deel uit van Boom.
https://www.bua.nl/over-ons/historie
https://www.standaardboekhandel.be/p/levend-landschap-9789461051806
2012,
geactualiseerd