zondag 5 maart 2023

Tot de bodem

Maïka De Keyzer




De huidige aandacht voor landbouw vanuit milieu en natuur is niet nieuw. In 1988 redacteerde Luc Goeteyn vanuit BBL de publicatie ‘Landbouw en milieu: naar een duurzame landbouw? Een basisdocument voor landbouwers en milieuverenigingen’. Op dat ogenblik was ongeveer de helft van de actuele BBL-medewerkers nog niet geboren. Drie jaar later trad het mestdecreet in werking. Inmiddels heb je een telraam nodig om het aantal Mestactieplannen bij te houden.

Historici kijken graag terug, sommigen ook vooruit. Maïka De Keyzer, deel van denktank Minerva, is net zo. Ze stelde een boek samen over landbouw, mondiaal de belangrijkste bodemgebruiker, waarin ze 27 experts een deel van het verhaal laat brengen. De auteurs zijn stuk voor stuk mensen die gepokt, gemazeld én belezen zijn door het landbouwleven. De meesten door hun opleiding, anderen door hun werkplaats, veelal ‘het middenveld’.

Maïka De Keyzer legt zich toe op maatschappelijke structuren, en dan belanden we snel bij het graag gebruikte begrip ‘systeemcrisis’. Boeren en natuur zijn de grote verliezers, technologie is ontoereikend en deeloplossingen bestaan niet, stelt ze. Boeren verliezen onder meer omdat het actuele systeem hun geen behoorlijk inkomen biedt. Ze zijn een onderdrukte schakel in een lange voedselketting. Het is wat vergelijkbaar met de energieketting, sommige schakels (jij en ik) moeten behoorlijk uitkijken hoe we overleven, anderen gaan graag gebukt onder hun overwinsten. Intussen worden vijf planetaire grenzen (onder meer stikstof en biodiversiteit) overschreden, een proces waar de mondiale landbouw in belangrijke mate aan bijdraagt. Onze gezondheid en ons voortbestaan verdienen beter.

In het boek legt Kurt Sannen onder meer uit wat het zo verguisde ‘systeem Mansholt’ inhield, pleit Bavo Verwimp voor eerlijke handel, beklemtoont Laurens De Meyer de noodzaak voor een geïntegreerd voedselbeleid, legt Tessa Avermaete uit dat de Vlaamse landbouw alle troeven in handen heeft om haar sterke economische positie te behouden, enz. Oplossen is niet zo moeilijk, kies voor de planeet. In De Standaard is Maïka De Keyzer hierover zéér helder: “Elk beleid is een keuze”. Als e-boek is het boek bovendien gratis beschikbaar.

https://lup.be/products/181115

 

De tekst verscheen bij BBL op 3 maart 2023

https://www.bondbeterleefmilieu.be/artikel/drie-boeken-over-de-grond-van-de-zaak