Walter Lotens
Een tachtigplusser die een boek schrijft, dat verdient op
zijn minst respect. Achteraan in het boek is er een lijst met ‘eerder
verschenen’, 30 titels. Een diepe buiging is gepast. Lotens was zijn hele leven
lang, met partner, professioneel wereldreiziger. Hij verkoos zelden bewandelde
paden, keek, luisterde, rook, voelde, en beschreef, na een lange en intense
voorbereiding (tot zelfs preventief twee tanden laten trekken) niet enkel
praktisch, maar vooral maatschappelijk. Een bewuste wereldverbeteraar, niet
enkel met rugzak en pen. Zo ging hij in 1985 met de Antwerpse syndicale
werkbrigade aan de slag in Nicaragua om te helpen bij lokale bouwwerken. Zo
diepten ze in een loden hitte, druipend van het zweet, met een metalen staaf,
emmer en touw de beenharde grond open voor een metersdiepe kuil.
Lotens omschrijft zichzelf als een tegendraads reiziger. Dat is trouwens de titel van één van zijn eerder verschenen boeken. Hij verkiest een ‘basissocialistische maatschappij’ en laat het beeld ontstaan dat hij voortdurend aan een studeertafel leest en schrijft. Hij reist uit overtuiging en gaat uit van zijn gelijk. Geen toeval dat hij met een aangrijpend verhaal over Pol Pot start.
Het boek is een bundeling van reisverslagen in een journalistieke stijl. Lotens is meer een beschrijver dan een schrijver, erg zorgvuldig met details en steeds overvloedig aandacht voor de maatschappelijke context. Naast eigen reisverhalen bevat het boek ook een aantal boekbesprekingen, uiteraard over wandelboeken van vermaarde wandelschrijvers of intens geëngageerde auteurs, zoals Robert Macfarlane, Rebecca Solnit, Sophy Roberts en Herman Vuijsje. Deze teksten vertellen vooral hoe hij zichzelf ziet.
Opmerkelijk is zijn aandacht voor tijd en ruimte. Hij beseft zeer goed dat hij enkel fragmenten waarneemt, en gaat bewust om met het verschil tussen ‘zijn kleine geschiedenis’ en ‘de grote geschiedenis’. Om het met zijn woorden te zeggen: “Reizen lijkt een beetje op ganzenbord spelen: de bewegingsruimte van de speler wordt beperkt door het aantal hokjes waarop hij kan terechtkomen”.
Dit is een écht reiskofferboek. Je belandt op vele plaatsen op diverse tijdstippen. Het stoort niet als je een verhaal overslaat, en later al of niet oppikt. Lotens biedt je de ruimte om er later tijd aan te besteden.
gepubliceerd op de site van BBL op 12 juli 2023
