Arita Baaijens
Baaijens – bioloog, schrijfster en ontdekkingsreiziger –
staat ook open voor spiritualiteit. Ze vindt dat het leven veel meer bevat dan
‘juist’ en ‘onjuiste’ opvattingen, en doorwroet al meer dan haar halve leven
die schemerzone. Ze vertoefde jaren in de desolate woestijn van Egypte en
Soedan, zonder gps of telefoon. De ‘mensvijandige leegte’ gaf haar vleugels. Ze
leerde er dat ‘identiteit’ vloeibaar is. “Mijn vader werd tegelijkertijd
geboren met een octopus. Ze waren een tweeling en dus is de octopus mijn oom”.
Deze treffende uitspraak noteerde Baaijens tijdens een gesprek met Annet
Pauwelussen, een wetenschapper die de omgang tussen zeevolkeren en amfibieën
bestudeert. Later trok ze naar Siberië, op zoek naar het legendarische
Shambala, een mythisch paradijs in het Altajgebergte, op de grens met
Kazachstan, China en Mongolië. Beluister de soundtrack van de film Dans les
forêts de Sibérie van Ibrahim Maalouf en je voelt de desolaatheid door je lijf
zinderen. Haar literaire verwijzingen zullen de lezers van deze rubriek bekend
voorkomen (zou Baaijens zelf een stille lezer van de BBL-Boekentips zijn?), met
onder meer Rotmans, Kimmener, Zwamborn en Despret. Wanneer ze verwijst naar de
ronduit mystieke film ’Stalker’ van Andrej Tarkovski, kan onze verdere nieuwsgierigheid
niet meer stuk.
“Natuurverering is geen vage poespas, maar een uiting van
een diepgevoelde relatie met de levende natuur waar wij deel van uitmaken”.
Baaijens maakt dit wel heel concreet en solliciteert door middel van haar boek
voor een vooralsnog onbestaande vacature: ze wil Spreker worden voor het leven
in de Noordzee en het – zonder twijfel moeizame – gesprek aangaan met geharde
ondernemers, hoogopgeleide beleidsmakers en de vele harde eiken koppen in de
talrijke overlegorganen, die samen over het lot van het water en haar bewoners
beslissen. Het lijkt een wat ongelukkige keuze, omdat uitgerekend de Noordzee
geteisterd wordt door overvloedige scheepvaart, intense bevissing, diverse
verontreiniging, windmolens, toerisme en ga zo maar door. Ze gaat op bezoek bij
een tiental mensen die allen op een bepaalde manier openstaan voor de natuur en
elk een boodschap meegeven.
Het is een erg toegankelijk boek, inspirerend, nooit
belerend. Arita Baaijens is, gelukkig, voldoende handig om haar boodschap in
diverse media te laten doordringen. Ze nam deel aan een onderzoek rond
bultrugwalvissen met de Sea Womens Expeditions in de Noorse fjorden, speelt een
rol bij WINGS World Quest (een internationale organisatie van en voor
vrouwelijke ontdekkingsreizigers), schreef diverse boeken en maakte een
TV-documentaire. Baaijens laat zich de gedachte ontvallen: "Je hoeft niet
alles te snappen om het juiste te willen doen”. Moge deze slogan menig
milieusympathisant motiveren.
https://www.atlascontact.nl/boek/in-gesprek-met-de-noordzee/
Verschenen op de site van BBL op 22 mei 2025
