zondag 10 september 2023

De eik was hier

Bibi Dumon Tak


Michiel Hendryckx is één van velen die gepassioneerd is door een eik. Zijn lieveling staat in Fromeréville-les-Vallons, nabij Verdun. Als fotograaf koestert hij de eik omwille van zijn unieke plaats in het landschap. Er is één andere eik die ook zijn aandacht trok en wereldberoemd werd in Nederland: de eik langs de A58 in Ulvenhout, nabij Breda. Hij staat in de middenberm van de snelweg. Hij is het onderwerp van een kinderfilosofieboek geschreven door Bibi Dumon Tak, een Nederland schrijfster die een hele stapel prijzen toebedeeld werd. Op verzoek schreef ze twee jaar geleden een filosofieboek voor kinderen.

De verhaalkapstok is een eik, de bekendste eik van Nederland. Hij staat eenzaam langs de autosnelweg. De eik luistert, overweegt en praat. De eik heeft contact met zijn buren, voert pittige gesprekken met de kraai. De leidraad is de geschiedenis van de eik, gaande van een bos tot eenzame restant, gekooid in de middenberm. De eik maakte deel uit van een landgoed, dat zelfs even bewoond werd door koningin Wilhelmina (1945). Later werd een snelweg aangelegd, het bos werd gekapt op één boom na, die precies in de middenberm stond. Daarna ontstond veel gepalaver, over zijn gezondheid, de veiligheid, het traliehekwerk, een wegverbreding, een verkiezing tot mooiste boom in Nederland, de beslissing tot kap, uitstel. Voorlopig (proefondervindelijk vastgesteld op 11/8/2023) staat hij er nog en roept het beeld op van ‘last man standing’.

Wat het boek zo knap maakt, zijn de overwegingen. Bibi Dumon Tak geeft tal van menselijke eigenschappen aan de eik, en zijn medespelers. Ze speelt met taal (bv. eigenwijsheid en eikenwijsheid), geeft zowel de boom als de gaai troetelnamen zoals Eikelmans, Houtekiet, Kiet, Gajes, Van Verenstein, Verentooi en Tooi en gebruikt woorden die kinderen veelvuldig gebruiken (bv. ‘vet’). Knap aan het boek zijn de vele doordenkers, zoals “Je weet nooit hoe lang iets duurt”, “Ik bepaal mijn eigen geschiedenis”, “Soms verlang ik naar vroeger”, “Mensen kiezen niet voor verdriet”, “Mensen lopen altijd achter de feiten aan”, …

https://www.singeluitgeverijen.nl/querido/boek/de-eik-was-hier/

Gepubliceerd op de website van BBL op 31/8/23

https://www.bondbeterleefmilieu.be/artikel/zeven-zaligheden-zeven-boeken-voor-het-kind-je