zaterdag 9 december 2023

Koning in de Kempen, de ontginning van het Koninklijk domein 1850 - 1950

Danny Van der Veken, Walter Raeymaekers en Janna Lefevre




Leopold II had zijn Congo, Leopold I had een Koninklijk Domein in de Kempen, rubberloos. 4500 ha in de noordoosthoek van Vlaanderen, opgedeeld in twee gebieden. Snel duiken termen op als ‘woest’ en ‘onontgonnen’. Leopold I kocht vooral heide en moeras. Na de koningskwestie werd het domein verkocht. Het doel was de omvorming tot productieve landbouwgronden. Wat volgde was ‘streekontwikkeling’, weliswaar niet leuk voor de natuur. Droogleggingen, ontbossingen, herprofileringen, rechttrekken van waterlopen, veranderen van grenzen, … Kortom: de woeste natuur werd onderworpen.

Dit boek documenteert heel dit proces mooi. Het is een deel van een project van de onroerend erfgoeddienst Stuifzand, een samenwerkingsverband van zeven Kempense gemeenten. Het Antwerpse provinciebestuur kende het project onlangs de Erfgoedprijs 2023 toe.

Het boek bevat alles wat je van zo’n boek kan verwachten: mooie kaft, tal van historische kaarten, foto’s, mooie tijdslijn en verhalen, ook over de mensen in het gebied, vroeger en nu. Vooral dat laatste draagt bij aan de leesbaarheid. Een voorbeeld? Een van de families die een belangrijke rol spelen, was de familie Vanlommel, een ‘boswachtersgeslacht’ dat in de woning ‘Den Zoeten Inval’ in Geel woonde. Vooral Jef Vanlommel, ‘jonkman’ (vrijgezel), liep in beeld: “Jef was in alles groot, ook van schoenmaat, hij had maat 53”. Een schoenmaat waar zelfs kerels als Kobe Bryant of Michael Jordan niet aan kunnen tippen.

https://koninklijkekempen.be/publicatie-koning-in-de-kempen

Deze tekst verscheen op de site van BBL op 6 december 2023

https://www.bondbeterleefmilieu.be/artikel/de-ultieme-kadokeslijst-voor-de-natuurminnende-lezer