zondag 11 december 2022

De winstparadox, waarom de macht van supersterbedrijven onze economie ondermijnt

 Jan Eeckhout




"Zij zijn groot en ik is klein, en da's niet eerlijk, o nee" stamelde lang geleden het onthutste zwarte kuiken met een halve eischaal op het kopje. De TV-serie verdween inmiddels, wellicht te klein in de wereld van de grote spelers. ‘Eerlijk’ en ‘billijk’ zijn onbestaande begrippen in de economie. Jan Eeckhout praat niet over het ‘Calimerocomplex’, wel over de supersterbedrijven. Het enige motto in hun wereld is: ‘groot, groter, grootst’.

De winstparadox is eenvoudig. Snelle technologische veranderingen creëren een enorm potentieel voor economische en sociale vooruitgang. Innovatieve bedrijven verbeteren de efficiëntie en het comfort van de burgers. In zijn boek documenteert Eeckhout dat we ons in een moderne versie bevinden van Charlie Chaplins ‘Modern Times’. First movers ontwikkelen marktmacht en verstikken concurrenten. Resultaat: aan de ene zijde zijn er lage lonen, aan de andere zijde zijn er enorme winsten en hoge beurswaarden. Eeckhout legt zich toe op het ontrafelen van de mechanismen doorheen de tijd.

Jan Eeckhout is een Belg (Aalst) en is inmiddels verbonden aan de Princeton University. Hij wordt als ‘toonaangevend’ beschouwd. Hij schrijft in het Engels, voor ons is er een vertaling in het Nederlands (oef). Wat het boek zo mooi maakt, is dat hij alles illustreert met voorbeelden, zoals Uber, Amazon, The Stones, Messi, Maria Callas, Warren Buffet, Black Rock, Bill Gates, … Opmerkelijk, Jan legt het zo uit dat kassierster Deborah het begrijpt. Nog leuker is dat Jan heel consequent is in zijn voorbeelden. In de eerste pagina’s legt hij bijvoorbeeld een gsm-perikel gedetailleerd uit, in zijn deel over de oplossingen breit hij hier op verder. Vraag aan Eeckhout hoe laat het is, en hij geeft je niet enkel het tijdstip, hij vertelt je ook met Zwitserse precisie hoe zo’n uurwerk werkt en aan welke knopjes je kan draaien om het resultaat te beïnvloeden.

https://www.lannoo.be/nl/de-winstparadox

De tekst werd gepubliceerd op 6 december 2022 op de site van BBL.

https://www.bondbeterleefmilieu.be/artikel/bbls-boekentips-voor-een-beter-eindejaar-0