zondag 11 december 2022

Voorbij de groei, het leven na het kapitalisme

 Tim Jackson




In 2013 publiceerden vader en zoon Skidelsky ‘Hoeveel is genoeg?’. Meer dan tweeduizend jaar geleden gaf de Chinese filosoof Lao Tse al het antwoord: ‘Dat genoeg genoeg is, is genoeg om te weten’. Het is de zin waar Tim Jackson zijn boek mee afsluit – en samenvat.

Tim Jackson is niet aan zijn proefstuk toe. In 2010 publiceerde hij ‘’Welvaart zonder groei, economie voor een eindige planeet’, inmiddels uitgegroeid tot een klassieker. Hij is directeur van het Centre for the Understanding of Sustainable Prosperity en hoogleraar duurzame ontwikkeling (Universiteit Surrey, Verenigd Koninkrijk). Het kapitalisme moet op de schop, de ijzeren kooi van het consumentisme afgebroken, het bbp moet eindelijk (hij verwijst herhaaldelijk naar Robert Kennedy) vervangen, en er moet een nieuw maatschappelijke evaluatie en ordening komen. Hij pleit voor een systeemverandering. En juist daar laat hij kansen onbenut. Velen kijken net reikhalzend uit naar hoe zo’n samenleving er uit ziet, hoe ze georganiseerd is, met welke emotie mensen hier mee omgaan. De mondiale aanpak van de coronapandemie stemt Jackson hoopvol. Eens de bezorgdheid voldoende intens was, namen diverse overheden tal van beslissingen in een kort tijdsbestek.

Jackson plaats economie in zijn maatschappelijke context en wipt daarbij graag over historische, culturele en filosofische muurtjes (hij kijkt bv. graag naar het Boeddhisme). Hij wordt omschreven als een ‘ecologisch economist’, maar hij is vooral een bekommerd economist. Jackson citeert graag en is belezen (Arendt, Nietzsche, Thoreau, Rousseau, …). Hij houdt van kernachtige zinnen en biedt een boeiend narratief, haast als een speech. Daarom wordt hij door velen geadoreerd. Zijn toon is beladen (zinnen zoals ‘de duisternis kruipt over de horizon’) en houdt er van stereotiepen te doorprikken. Hij prikkelt opdat we de kansen gebruiken die zich aandienen. Wat te denken van zijn citaat van Shakespeare (1610): ‘Wat voorbij is, is proloog; wat nog komt, is aan jou en mij’.

https://www.epo.be/nl/politiek-economie/5192-voorbij-de-groei-9789462673540.html

De tekst werd gepubliceerd op 6 december 2022 op de site van BBL.

https://www.bondbeterleefmilieu.be/artikel/bbls-boekentips-voor-een-beter-eindejaar-0